Oświadczenie o odrzuceniu spadku

 Oświadczenie o odrzuceniu spadku

Zła sytuacja finansowa naszych krewnych może nieoczekiwanie wpłynąć, po śmierci krewnego, bezpośrednio na nasz stan majątkowy. Czasem zdarza się, że zamiast bogatego spadku zmarły pozostawił do uregulowania tylko długi. Aby nie być zmuszonym do uregulowania długów po zmarłym należy złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku.

Oświadczenie takie powinno zostać złożone w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o podstawie swojego powołania do spadku. Oświadczenie składa się albo przed notariuszem albo przed sądem. Termin sześciu miesięcy jest na tyle doniosły, iż w przypadku niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku tym terminie przyjmuje się, iż spadkobierca przyjął spadek bez ograniczenia za długi spadkowe (tzw. proste przyjęcie spadku). Oznacza to, że spadkobierca odpowiada całym swoim majątkiem za długi pozostawione przez zmarłego, niezależnie od tego czy majątek zmarłego wystarczy na pokrycie istniejących długów zmarłego.

 

Skutki złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku

Skutkiem prawnym oświadczenia o odrzuceniu spadku jest wyłączenie spadkobiercy, który złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku od dziedziczenia, przy czym jego oświadczenie pozostaje bez wpływu dla ewentualnego dziedziczenia jego zstępnych. Dlatego też spadkobierca składając oświadczenie o odrzuceniu spadku musi zastanowić się czy też zadłużony spadek nie zostanie odziedziczony przez jego zstępnych (dzieci). W niektórych sytuacjach konieczne więc będzie rozważenie czy także i inne osoby nie powinny złożyć oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Konsekwencje odrzucenia spadku różnią się w zależności od tego czy spadkobierca odrzucający spadek był spadkobiercą ustawowym czy też spadkobiercą testamentowym.

W przypadku, gdy spadkobierca ustawowy odrzuca spadek jego zstępni (dzieci) mogą dziedziczyć odrzucony udział w spadku, albo zwiększą się udziały spadkowe pozostałych spadkobierców, lub też nastąpi dziedziczenie spadkobierców powołanych w dalszej kolejności.

Natomiast w przypadku odrzucenia spadku przez spadkobiercę testamentowego może nastąpić dziedziczenie spadkobiercy podstawionego; albo zwiększenie się udziałów pozostałych spadkobierców testamentowych wskutek przyrostu, albo też będą dziedziczyć spadkobiercy ustawowi.

Warto również wskazać, iż w przypadku odrzucenia spadku sąd zobowiązany jest wezwać do udziału w sprawie osoby, nabywające spadek w dalszej kolejności (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 1992 roku w sprawie II CRN 135/92).

 

Częściowe przyjęcie i częściowe odrzucenie spadku

Co do zasady nie jest możliwe częściowe przyjęcie spadku i częściowe jego odrzucenie. Od tej zasady ustawodawca przewidział dwa wyjątki.

Pierwszy dotyczy sytuacji, w której spadkobierca powołany jest do spadku na podstawie dwóch różnych tytułów, np. do części spadku powołany jest jako spadkobierca testamentowy, zaś do innej części jako spadkobierca ustawowy. Drugi wyjątek dotyczy odrzucenia udziału spadkowego przypadającego spadkobiercy z tytułu przyrostu w sytuacji, gdy przyjmuje on udział przypadający mu jako spadkobiercy powołanemu. Poza ww. sytuacjami niedopuszczalne jest częściowe przyjęcie i częściowe odrzucenie spadku.

 

Odrzucenie spadku przez małoletniego

Spadkobierca składający oświadczenie o odrzuceniu spadku musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. W przypadku osoby niepełnoletniej takie oświadczenie składane jest przez jego przedstawiciela ustawowego i wymaga zgody sądu opiekuńczego pod rygorem nieważności takiego oświadczenia (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1961 roku w sprawie I CO 16/61). W tym miejscu podkreślić należy, iż po złożeniu wniosku do sądu opiekuńczego w przedmiocie uzyskania zgody na odrzucenie spadku, termin do odrzucenia spadku przez małoletniego ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania przed sądem opiekuńczym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2013 roku w sprawie I CSK 329/13).

 

foto dzięki uprzejmości Stuart Miles / www.freedigitalphotos.net

Możliwość komentowania została wyłączona.