Ulgi na złe długi – podatki dochodowe

złe długi

W poprzednim poście opisałem zasady przewidziane dla wierzyciela w ustawie o VAT regulujące ulgi na złe długi. Dalsza część podatkowych zmagań ze złymi długami dotyczy podatków dochodowych – od osób prawnych i od osób fizycznych.

 

Podatkowe ulgi na złe długi w ustawie o CIT

W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej ,,ustawy o CIT”) nie uważa się za koszty uzyskania przychodu wierzytelności opisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem:

takich wierzytelności, które na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana,

– nieściągniętych udzielonych kredytów lub pożyczek przyznanych przez jednostki uprawnione do ich udzielania na podstawie odrębnych przepisów, pomniejszonych o kwotę niespłaconych odsetek i równowartość rezerw na te kredyty lub pożyczki, zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów,

– strat poniesionych przez bank z tytułu udzielonych po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji albo poręczeń spłaty kredytów i pożyczek. (art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT).

Udokumentowanie powyższych nieściągalnych wierzytelności dokonuje się za pomocą:

– postanowienia o nieściągalności wydanego przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, które wierzyciel uznał za odpowiadające stanowi faktycznemu,

– postanowienia sądu o: oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania; umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania; ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku,

– protokołu sporządzonego przez podatnika stwierdzającego, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty (art. 16 ust. 2 ustawy o CIT).

Kosztami uzyskania przychodu nie są również rezerwy tworzone na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z wyjątkiem rezerw utworzonych na pokrycie wymagalnych i nieściągniętych kredytów lub pożyczek w całości lub w odpowiednim procencie zakwalifikowanym do kategorii wątpliwych (art. 16 ust. 1 pkt 26 ustawy o CIT).

W ustawie o CIT nie jest kosztem uzyskania przychodu odpis aktualizujący od tej części należności, która uprzednio była zaliczona, na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o CIT, do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona (art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o CIT). Uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności występuje w szczególności wtedy, gdy:

– dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, został postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku,

– zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków,

– wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego,

– wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego (art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o CIT).

Ustawa o CIT wskazuje, że przychodem będą wartości zwróconych wierzytelności, które wcześniej zostały odpisane jako nieściągalne lub umorzone i zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT). Za przychód należy uznać także wartości należności odpisanych jako nieściągalne w tej części, od której dokonane odpisy aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (art. 12 ust. 1 pkt 4d ustawy o CIT).

 

Podatkowe ulgi na złe długi w ustawie o PIT

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ,,ustawy o PIT”) nie uważa się za koszty uzyskania przychodu wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 ustawy o PIT zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona. Sposób udokumentowania nieściągalnej wierzytelności jest identyczny jak w ustawy o CIT (art. 23 ust. 1 pkt 20 i art. 23 ust. 2 ustawy o PIT).

Nie uważa się również za koszty uzyskania przychodu odpisów aktualizujących, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 14 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona. Nieściągalność tej wierzytelności jest uprawdopodobniona, w szczególności gdy:

– dłużnik został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku,

– zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków,

– wierzytelność została zasądzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego,

– wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego (art. 23 ust. 1 pkt 21 i art. 23 ust. 3 ustawy o PIT).

Ponadto w ustawie o PIT wskazuje się, że przychodem z działalności gospodarczej będą również wartości zwróconych wierzytelności, które zostały odpisane jako nieściągalne albo na które utworzono rezerwy zaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów oraz wartości należności odpisane jako nieściągalne w tej części, od której dokonane odpisy aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (art. 14 ust. 2 pkt 7 i 7b ustawy o PIT).

 

foto dzięki uprzejmości  Vichaya Kiatying-Angsulee/ freedigitalphotos.net