Złożenie apelacji, zażalenia przed rozpoczęciem biegu terminu

Złożenie apelacji, zażalenia przed rozpoczęciem biegu terminu

Postępująca informatyzacja sądów pozwala na uzyskanie informacji o podjętych czynnościach przed ich doręczeniem stronom. Przykładem może być bardzo funkcjonalny portal informacyjny Sądów Apelacji Warszawskiej. Jednakże funkcjonowanie tego portalu stwarza praktyczne problemy. Jednym z nich jest następujący: na portalu informacyjnym przedstawione są informacje o wydanych postanowieniach podjętych na posiedzeniach niejawnych w dniu ich podjęcia. Uczestnicy procesu mają więc dostęp do wydanego postanowienia wraz z uzasadnieniem w dniu jego podjęcia. Natomiast operator pocztowy obsługujący sądy i prokuratury może takie postanowienie doręczyć po kilku lub nawet kilkunastu dniach od jego wydania. Postanowienia kończące postępowanie w sprawie mogą być zaskarżone w terminie 7 dni od ich doręczenia stronie. Strona zamierzająca skarżyć postanowienie może jednak, za pośrednictwem portalu informacyjnego Sądów Apelacji Warszawskiej przygotować i wysłać zażalenie jeszcze przed dniem formalnego jej doręczenia przesyłki z sądu zawierającej papierową wersję wydanego postanowienia.

Powstaje więc pytanie: czy złożenie apelacji, zażalenia przed rozpoczęciem biegu terminu jest skuteczne, czy też sąd powinien złożoną przedwcześnie apelację lub zażalenie odrzucić ?

Zasadniczo sąd, który otrzymał apelację lub zażalenie złożone przed rozpoczęciem biegu terminu na jego złożenie nie powinien odrzucać tego środka zaskarżenia. Taki pogląd zastał wyrażony przykładowo w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2003 r. (III CZP 90/03). W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy przedstawił argumenty dotyczące zasad zaskarżania postanowień mające ogólny charakter. W uchwale tej Sąd Najwyższy stwierdził, że zażalenie wniesione przed rozpoczęciem biegu terminu do wniesienia tego zażalenia nie podlega odrzuceniu.

Za takim rozstrzygnięciem praktycznym rozwiązaniem przemawia też to, iż ustawodawca wskazał wyłącznie skutki niedochowania przez stronę postępowania końcowego biegu terminu. W sytuacji więc gdy czynność procesowa została dokonana po upływie terminu wyznaczonego do jej dokonania sąd odrzuca spóźnione pismo procesowe. Przepisy procesowe nie określają jednak skutków dla wniesienia środka zaskarżenia przed rozpoczęciem biegu terminu do jego złożenia, w tym także przepisu, który nakazywałby odrzucenie takiego środka. W tej sytuacji uzasadniona jest konkuzja, że dopuszczalne jest wniesienie środka zaskarżenia przed rozpoczęciem biegu terminu do jego wniesienia (por. np. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 23 sierpnia 1934 r., C I 1071/34 oraz z dnia 31 maja 1935 r., C I 2958/34). Warto wskazać, że terminy do wniesienia środków zaskarżenia są ustanawiane w celu określenia momentu końcowego, przed którego nastąpieniem czynność zaskarżająca musi zostać podjęta, aby była skuteczna, a wniesiony środek zaskarżenia był dopuszczalny. Terminy do wnoszenia środków zaskarżania są zaliczane do grupy terminów maksymalnych, które charakteryzują się tym, że czynność prawna musi być dokonana przed ich upływem, pod rygorem nieskuteczności.

Zgodnie z art. 370 k.p.c. sąd pierwszej instancji odrzuci na posiedzeniu niejawnym apelację wniesioną po upływie przepisanego terminu, nieopłaconą lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również apelację, której braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie. A więc czy przesłanką odrzucenia – „…z innych przyczyn niedopuszczalną…” – może być złożenie środka zaskarżenia przed rozpoczęciem biegu terminu? Wydaje się, że nie jest możliwe zaakceptowanie poglądu, że jednym z przypadków „niedopuszczalności z innych przyczyn” jest wniesienia środka zaskarżenia przed rozpoczęciem biegu terminu do jego wniesienia. Ustawodawca bowiem nie uregulował sytuacji, dotyczącej terminu do wniesienia środka, w której środek taki został wniesiony przed rozpoczęciem biegu terminu do jego złożenia. Taki zabieg legislacyjny przemawia, że złożenie środka zaskarżenia przed rozpoczęciem biegu terminu do jego złożenia nie zostało uznane za przyczynę odrzucenia uzasadniającą odrzucenie takiego środka.

 

Foto dzięki uprzejmości artur84 /freedigitalphotos.net