Pozwany otrzymując pozew dowiaduje się o stanowisku powoda w sprawie sądowej. Wiedząc na czym polega roszczenie powoda pozwany może wybrać pięć sposobów obrony w procesie cywilnym. Jak więc pozwany może bronić się w sądzie cywilnym?
Uznanie powództwa
Pierwszym ze sposobów jest uznanie powództwa. Co to oznacza? Zasadniczo oznacza to, że pozwany oświadcza w odpowiedzi na pozew, iż zgadza się na wydanie wyroku zgodnie z żądaniem powoda, a więc potwierdza przywołane przez powoda w pozwie okoliczności faktyczne oraz wskazuje że spór sądowy może być rozwiązany w ten sposób, iż sąd wyda wyrok zgodnie z żądaniem z pozwu. Warto wiedzieć, że sąd zasadniczo jest związany uznaniem powództwa przez pozwanego, a więc jedynie w wyjątkowych sytuacjach może nie zgodzić się na uznanie powództwa (np.: gdy uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa – art. 213 § 2 k.p.c.). Innym skutkiem procesowym jest to, że w sytuacji w której pozwany nie dał powodu do wytoczenia powództwa i uznał roszczenie powoda przy pierwszej czynności procesowej (w odpowiedzi na pozew) to pozwanemu należy się od powoda zwrot kosztów postępowania (art. 101 k.p.c.).
Warto wiedzieć, że przy uznaniu powództwa o zasądzenie roszczenia przedawnionego pozwany rezygnuje z zarzutu przedawnienia (art. 117 k.c.).
Niepodjęcie obrony przez pozwanego
Pozwany może też zachowywać się biernie w trakcie procesu cywilnego a więc nie odbierać korespondencji z sądu, nie stawić się na rozprawę, nie składać żadnych pism procesowych. Ta taktyka będzie najczęściej prowadzić do wydania przez sąd wyroku zaocznego (art. 339 k.p.c.).
To najczęściej wybierana metoda obrony przez pozwanych i najmniej skuteczna.
Zaprzeczenie i zarzuty
Zaprzeczenie polega na tym, że pozwany oświadcza w trakcie procesu, iż przywołane przez powoda okoliczności faktyczne nie istniały. Pozwany może w swoim stanowisku całkowicie zaprzeczyć wszelkim okolicznościom powołanym przez pozwanego lub też wskazać, które okoliczności faktyczne nie istnieją. Pozwany może też zaprzeczać okolicznościom wskazanym przez innych uczestników procesu cywilnego (np.: ujawnionych w trakcie przesłuchania świadka lub w opinii biegłego sądowego). W sytuacji, gdy pozwany zdecydował się na czynną obronę przed twierdzeniami powoda, lecz co do określonych okoliczności nie wypowiedział się to sąd może uznać, iż te fakty pozwany przyznał.
Podstawową rolę w procesie cywilnym, z punktu widzenia pozwanego, odgrywa ustosunkowanie się do podstawy faktycznej powództwa. Dużo zaś mniejsze znaczenie ma ocena prawna przywołana w pozwie przez powoda, gdyż w procesie cywilnym to sąd dokonuje oceny prawnej, na podstawie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego. Do stron procesu cywilnego więc należy przedstawienie wszelkich dowodów a zadaniem sądu jest przeprowadzenie oceny prawnej stanu faktycznego.
Przedstawienie zarzutów oznacza, że pozwany wskazuje, iż spór sądowy w tej sprawie już nie może być prowadzony (np.: ze względu na niedopuszczalność drogi sądowej, ponieważ ta sprawa pomiędzy tymi stronami została już przez sąd rozstrzygnięta – art. 199 k.p.c.) lub jeszcze nie może być prowadzony (np.: w sytuacji niewłaściwości sądu, ten spór może być prowadzony wyłącznie przez inny sąd – art. 17 k.p.c.).
Także zarzutami, które są podawane w trakcie procesu przez pozwanego, są wskazania pozwanego na to, iż prawo powoda nie powstało (np.: ze względu na to, iż umowa nie została zawarta przez osoby, które mogły reprezentować powoda) lub prawo powoda nie może być już egzekwowane w sądzie (zarzut przedawnienia). Pozwany może też podnosić zarzuty dotyczące swoich praw, a więc roszczeniu powoda o zapłatę przeciwstawiać swoje roszczenie o zapłatę (zarzut potrącenia). Zarzuty kwestionujące prawo powoda lub wskazujące na prawo pozwanego, które zwalnia go z obowiązku wobec powoda zasadniczo mogą być podnoszone przez pozwanego do zamknięcia rozprawy przed sądem pierwszej instancji. Warto też wiedzieć, że pozwany, który zwleka z przedstawieniem zarzutów naraża się na ryzyko poniesienia kosztów sądowych niezależnie od tego jak sprawa się zakończy w sądzie (art. 103 k.p.c.).
Powództwo wzajemne
Powództwo wzajemne oznacza złożenie w tym samym procesie pozwu przez pozwanego przeciwko powodowi. Zgodnie z art. 204 § 1 k.p.c. powództwo wzajemne jest dopuszczalne, jeżeli roszczenie wzajemne jest w związku z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Przykładem może być sytuacja, w której powód żąda od pozwanego zapłaty zaległego czynszu a pozwany żąda od powoda zapłaty kaucji zapłaconej przy zawieraniu umowy najmu. Powództwo wzajemne można wytoczyć bądź w odpowiedzi na pozew, bądź oddzielnie, nie później jednak niż na pierwszej rozprawie, albo w sprzeciwie od wyroku zaocznego. Przy powództwie wzajemnym musi istnieć identyczność stron: powód – pozwany wzajemny oraz pozwany – powód wzajemny. Pozew wzajemny składa się do sądu, w którym złożono pozew główny, niezależnie od tego czy ze względu na kwotę sporu wynikającą z pozwu wzajemnego jest to sąd właściwy (art. 17 k.p.c.). Powództwo oraz powództwo wzajemne zostaje rozpoznane przez jeden sąd oraz w obu sprawach wydawany jest jeden wyrok.
Foto dzięki uprzejmości renjith krishnan / freedigitalphotos.net
Możliwość komentowania została wyłączona.