Sąd, w każdym etapie
postępowania, dąży do ugodowego załatwienia sprawy, w szczególności przez
nakłanianie stron do mediacji. Oznacza to, że sąd na każdym posiedzeniu będzie
wzywał strony do zawarcia ugody. Jeżeli strony będą chciały rozpocząć rozmowy
ugodowe wówczas sprawa może zostać skierowana do mediacji (która jest
oddzielnie płatna). Istnieje również możliwość zawarcia ugody bezpośrednio
przed sądem (sąd zatwierdza taką ugodę) lub poza sądem.
Jeżeli nie dojdzie do
zawarcia ugody wówczas sprawa będzie się toczyła w trybie procesowym (tak jak
teraz).
Nie ma konieczności
formułować jakichkolwiek żądań w zakresie chęci zawarcia ugody albowiem sąd sam
musi pytać strony o możliwość zawarcia ugody. Wówczas jeżeli strony będą
chciały rozpocząć rozmowy ugodowe sąd wyznaczy przerwę w celu rozpoczęcia
rozmów.
Co do kosztów sądowych
to ich zwrot będzie się różnił w zależności od tego, w jaki sposób będzie
zawarta ewentualna ugoda, i tak:
W przypadku zawarcia ugody przed sądem lub
mediatorem, przed rozpoczęciem rozprawy przed sądem pierwszej instancji –
opłata sądowa zostanie zwrócona w całości,
W przypadku zawarcia ugody przed mediatorem po
rozpoczęciu rozprawy – zwrócone zostanie ¾ opłaty,
W przypadku zawarcia ugody przed sądem po
rozpoczęciu rozprawy – opłata sądowa zostanie zwrócona w połowie,
W przypadku zawarcia ugody pozasądowej opłata zostanie
zwrócona w połowie, jeżeli powód cofnie pozew przed rozpoczęciem rozprawy. W
innych przypadkach opłata sądowa nie zostanie zwrócona. W przypadku cofnięcia
pozwu wskutek zawarcia ugody pozasądowej pozwany może żądać zasądzenia na jego
rzecz kosztów postępowania (musi złożyć wniosek o zasądzenie). W ugodzie można
jednak uzgodnić sposób ponoszenia kosztów (w tym kosztów zastępstwa
procesowego).
Odnośnie kosztów
zastępstwa procesowego to zasadniczo nie są one zwracane w przypadku zawarcia
ugody, a więc każda ze stron ponosi koszt zaangażowanego prawnika.
Zgodnie bowiem z art. 104 k.p.c. koszty procesu, w którym zawarto ugodę
znoszą się wzajemnie, jeżeli strony nie postanowiły inaczej. Oznacza to, że
jeżeli strony nie postanowią inaczej to same ponoszą koszty swoich
pełnomocników.
Zdarza się, że pełnomocnik prowadzący sprawę sądową nie angażuje się w wymagany sposób w prowadzenie sprawy. W takim przypadku mocodawca wiedząc, że nie zmienia się koni podczas przeprawy przez rzekę, może rozważać czy nie lepiej będzie dla jego spraw aby odwołać pełnomocnika i powołać nowego. Ponieważ relacja mocodawca – pełnomocnik oparta jest na zaufaniu zmiana pełnomocnika nie wymaga przedstawienia szczególnej argumentacji tłumaczącej przyczyny wypowiedzenia pełnomocnictwa. Wypowiedzenie pełnomocnictwa może być skrótowe – informujące wyłącznie o fakcie cofnięcia pełnomocnictwa.
Jakie skutki ma wypowiedzenie pełnomocnictwa
Mocodawca może wypowiedzieć pełnomocnictwo w każdym czasie. Należy pamiętać, że oświadczenie woli w przedmiocie wypowiedzenia pełnomocnictwa powinno być adresowane do pełnomocnika, a nie do sądu (por. postanowienie SN z dnia 24 czerwca 1999 r., III CZ 50/99, LEX nr 521832). Wzór wypowiedzenia pełnomocnictwa można znaleźć tutaj: wypowiedzenie pełnomocnictwa.
Niemniej jednak, jeśli sąd w którym prowadził
sprawę odwołany pełnomocnik nie został poinformowany o wypowiedzeniu pełnomocnictwa
to dla sądu, do czasu przekazania informacji o odwołaniu pełnomocnika, pełnomocnik
wciąż będzie reprezentował mocodawcę. Zawiadomienie o wypowiedzeniu pełnomocnictwa
może przekazać mocodawca albo sam pełnomocnik. Zasadniczo, jeśli pełnomocnictwo
zostało cofnięte adwokatowi lub radcy prawnemu zawiadomienie do sądu musi być
dokonane przez byłego profesjonalnego pełnomocnika.
Warto wiedzieć, że jeśli sąd otrzymał
zawiadomienie o wypowiedzeniu pełnomocnictwa i pomimo tego dokonałby doręczenia
jakiegokolwiek pisma byłemu pełnomocnikowi, to takie doręczenie jest prawnie
bezskuteczne. W tej sytuacji nie rozpocznie bieg np. termin do wniesienia apelacji.
Wybór drugiego pełnomocnika
Ustanowienie nowego pełnomocnika nie oznacza automatycznie, że poprzedniemu pełnomocnikowi zostaje wypowiedziane pełnomocnictwo. Mocodawca musi więc w takiej sytuacji zdecydować i jasno wyartykułować czy chce aby dwóch pełnomocników prowadziło mu sprawę sądową czy też decyduje się na odwołanie dotychczasowego pełnomocnika.
Forma wypowiedzenia pełnomocnictwa
Wypowiedzenie pełnomocnictwa może nastąpić na
piśmie bądź ustnie w trakcie posiedzenia sądowego. Jeśli mocodawca wypowiada pełnomocnictwo
na piśmie powinien zadbać o zawiadomienie sądu o dokonanym wypowiedzeniu, do
informacji do sądu należy dołączyć odpowiednią ilość odpisów dla pozostałych
uczestników postępowania. Warto też samodzielnie poinformować przeciwnika procesowego
i innych uczestników postępowania sądowego o zmianie pełnomocnika.
Pełnomocnictwo substytucyjne
Wraz z wygaśnięciem pełnomocnictwa wygasa
również pełnomocnictwo substytucyjne.
Od 1 stycznia 2019 roku obowiązują
przepisy wprowadzające obowiązkowe raportowanie schematów podatkowych. Przepisy
te nakładają dodatkowe obowiązki zarówno na podmioty zajmujące się szeroko
rozumianym doradztwem podatkowym[1]
(promotorzy), jak również na klientów tych podmiotów.
Kto jest zobowiązany do zgłoszenia schematu podatkowego?
Zgodnie z art. 86a Ordynacji
podatkowej, promotorem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka
organizacyjna niemająca osobowości prawnej, w szczególności, lecz nie wyłącznie
doradca podatkowy, adwokat, radca prawny, pracownik banku lub innej instytucji
finansowej doradzający klientom (podmioty kwalifikowane), a także osoba, która
opracowuje, oferuje, udostępnia, wdraża lub zarządza wdrażaniem uzgodnienia.
Promotorem może zostać każda osoba wykonująca wskazane powyżej czynności. Promotorem
zgodnie z Ordynacją podatkową są wszystkie osoby, które zajmują się tego
rodzaju czynnościami niezależnie od innych przepisów regulujących kwestie
podmiotów legitymowanych do udzielania doradztwa podatkowego. Każda więc osoba,
która faktycznie takie czynności wykonuje jest uznawana za promotora. Obowiązek
raportowania schematów podatkowych obejmuje także podmioty, które korzystają ze
schematów podatkowych stworzonych przez promotorów (klientów).
Co to jest schemat podatkowy?
Schematem podatkowym jest
uzgodnienie, które: 1) spełnia kryterium głównej korzyści oraz posiada ogólną
cechę rozpoznawczą opisaną w art. 86a § 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej, albo 2) posiada
szczególną cechę rozpoznawczą zgodnie z art.
86a § 1 pkt 13 Ordynacji podatkowej, lub 3) inną szczególną cechę rozpoznawczą
opisaną w art. 86a §
1 pkt 1 Ordynacji podatkowej.
Kryterium głównej korzyści uważa
się za spełnione, w sytuacji gdy podmiot działający rozsądnie i kierujący się
zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej, mógłby
zasadnie wybrać inny sposób postępowania, z którym nie wiązałoby się uzyskanie
korzyści podatkowej, a korzyść podatkowa jest główną lub jedną z głównych
korzyści, którą podmiot spodziewa się osiągnąć w związku z wykonaniem
uzgodnienia.
Definicja
schematu podatkowego, którego wystąpienie będzie rodziło ustawowy obowiązek
poinformowania Szefa Krajowej Administracji Skarbowej jest bardzo szeroka. Raportowanie dotyczy nie tylko schematów, co
do których podatnik zdecyduje się na wdrożenie, ale również tych, które są w
fazie koncepcyjnej.
Zgodnie z Ordynacją podatkową,
schematy krajowe podlegają raportowaniu wówczas, gdy korzystający jest
podmiotem kwalifikowanym, tj. jego przychody, koszty lub aktywa w
poprzedzającym lub bieżącym roku podatkowym przekraczają 10 mln euro lub schemat dotyczy rzeczy, lub praw o wartości
rynkowej powyżej 2,5 mln euro (art. 86a par. 4 Ordynacji podatkowej, wartość ta
aktualnie wynosi 10 750 000 złotych), a przy tym:
główną lub jedną z głównych
korzyści, którą korzystający spodziewa się osiągnąć w związku ze schematem,
jest korzyść podatkowa – rozumiana jako każde obniżenie wysokości zobowiązania
podatkowego lub opóźnienie jego powstania i spełniony jest przynajmniej jeden
inny warunek z tzw. ogólnej cechy rozpoznawczej; lub
spełnia co najmniej jeden z
szeregu różnych innych warunków (bez względu na to, jaka jest główna korzyść ze
schematu), m.in.:
ma wpływ na część odroczoną
podatku dochodowego lub aktywa, albo rezerwy z tytułu podatku odroczonego,
istotny dla jednostki w rozumieniu rachunkowym i wpływ ten przekracza 5 mln zł
rocznie;
dotyczy niepobrania podatku u
źródła w kwocie powyżej 5 mln zł rocznie, który to podatek byłby pobrany w
przypadku niestosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub
zwolnienia.
Promotor przekazuje Szefowi
Krajowej Administracji Skarbowej informację o schemacie podatkowym w terminie 30 dni od dnia następnego po
udostępnieniu schematu podatkowego, od następnego dnia po przygotowaniu do
wdrożenia schematu podatkowego lub od dnia dokonania pierwszej czynności
związanej z wdrażaniem schematu podatkowego – w zależności od tego, które z
tych zdarzeń nastąpi wcześniej.
Promotor informuje pisemnie
korzystającego o numerze schematu podatkowego (NSP) tego schematu podatkowego,
załączając potwierdzenie nadania NSP, niezwłocznie po jego otrzymaniu. W
przypadku gdy w tym terminie schemat podatkowy nie posiada jeszcze NSP,
promotor informuje o tym pisemnie korzystającego oraz przekazuje mu dane, o
których mowa w art. 86f Ordynacji podatkowej, dotyczące schematu podatkowego.
Również korzystający zobowiązany
jest do przekazania schematu w przypadkach, o których mowa w art. 86c Ordynacji
podatkowej.
Treść informacji o schemacie
podatkowym określona została w art. 86f Ordynacji podatkowej.
Sankcja za niezgłoszenie schematu podatkowego
Podmioty, które zdecydują się nie
raportować schematów podatkowych, a które są zobowiązane do wdrożenia
wewnętrznej procedury, mogą podlegać
sankcji do 2 mln zł, natomiast promotor, który decyduje się zataić schemat
podatkowy może narazić się na karę nawet
do 10 mln zł.
[1]
Na marginesie wskazujemy, że doradztwem podatkowym, zgodnie z art. 3 ust. 1
ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym mogą zajmować się
wyłącznie: 1) osoby fizyczne wpisane na listę doradców podatkowych; 2) adwokaci
i radcowie prawni; 3) biegli rewidenci. Trzeba podkreślić, że osoba nieuprawniona,
która zawodowo wykonuje czynności doradztwa podatkowego podlega grzywnie do 50
000 zł (art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym).
Po zakończeniu kontroli podatkowej organ kontrolujący przedstawia kontrolowanemu protokół z przeprowadzonej kontroli podatkowej. W tym protokole mają być przedstawione czynności, jakie przeprowadzili kontrolujący w trakcie kontroli. Ale zdarza się też, że urzędnicy prowadzący kontrolę dodają do treści protokołu „oświadczenia podatnika”, mimo że podatnik w trakcie odbierania swojego egzemplarza protokołu kontroli skarbowej żadnych oświadczeń nie składa.
W trakcie podpisywania takiego protokołu kontroli podatkowej i badania ksiąg należy zwrócić uwagę na nieprawidłową praktykę urzędników prowadzących kontrolę, polegającą w szczególności na dodaniu w treści protokołu oświadczenia osoby kontrolowanej o następującej treści: „Kontrolowany nie wnosi uwag i zastrzeżeń do sposobu i formy przeprowadzenia kontroli”. Mimo, że kontrolujący nie miał zamiaru składania takiego oświadczenia i faktycznie takiego oświadczenia nie złożył, to podpisując się pod takim stwierdzeniem przy odbieraniu swojej kopii protokołu kontroli skarbowej może się później zastanawiać czy faktycznie utracił ustawowe prawo do skorzystania z uprawnienia, jakie jest zagwarantowane w art. 291 § 1 Ordynacji podatkowej:
Kontrolowany, który nie zgadza się z ustaleniami protokołu, może w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia, wskazując równocześnie stosowne wnioski dowodowe.
Trzeba to jasno powiedzieć: podatnik po podpisaniu protokołu z takim „oświadczeniem” nie traci możliwości przedstawienia swoich zastrzeżeń lub wyjaśnień do protokołu kontroli.
Po pierwsze, zawarcie oświadczeń, których kontrolowany podatnik nie wypowiadał w trakcie kontroli podatkowej, nie ma żadnego znaczenia dla ustawowo zagwarantowanych praw podatnika. Protokół kontroli, który jedynie dokumentuje przeprowadzone przez organ podatkowy czynności, nie może zawierać żadnych dodatkowych, niezłożonych swobodnie i samodzielnie oświadczeń podatnika, odnoszących się do jego praw, które aktualizują się dopiero po podpisaniu tego protokołu. Podatnik nie może z góry zrezygnować z wnoszenia zastrzeżeń lub wyjaśnień do protokołu kontroli podatkowej. A nawet gdyby podatnik podpisał się pod takim protokołem, zawierającym zredagowane przez organ podatkowy „oświadczenia” podsuwane do podpisu podatnikowi, to tego typu oświadczenia nie mają żadnej mocy prawnej i dla podatnika nie są w żadnym razie wiążące. Organ podatkowy nie może w żaden sposób wpływać na ustawowe uprawnienia podatnika.
Po drugie, praktyka kontrolujących do zawierania w protokole kontroli przymusowych oświadczeń podatnika jest nieprawidłowa i nie ma żadnego umocowania prawnego. Taka praktyka jest rażąco sprzeczna z art. 291 Ordynacji podatkowej, a także narusza zasady: legalności działania organów podatkowych (art. 120 Ordynacji podatkowej) i zaufania obywateli do państwa (art. 121 Ordynacji podatkowej).
Po trzecie, nawet gdyby podatnik dobrowolnie złożył takie oświadczenie, to zawsze w terminie 14 dni od doręczenia mu protokołu kontroli może zmienić zdanie i zauważając uchybienia organu podatkowego ma prawo do przedstawienia swoich wyjaśnień bądź zastrzeżeń do protokołu kontroli. Podatnik może też w tym terminie skorzystać z profesjonalnego pełnomocnika, który mając doświadczenie w postępowaniach podatkowych wskaże mu, czy otrzymany protokół kontroli skarbowej nie zawiera błędów merytorycznych bądź proceduralnych.
Foto dzięki uprzejmości jesadaphorn / freedigitalphotos.net
You must be logged in to post a comment.