Prawnik w Piasecznie

Przedawnienie roszczeń stwierdzonych bankowym tytułem egzekucyjnym

Bankowy tytuł egzekucyjny to dokument wystawiany przez bank, w którym stwierdza się istnienie wymagalnej wierzytelności banku wobec osoby, która dokonała z nim czynności bankowej (np.: zawarła kredyt) lub która ustanowiła na rzecz banku zabezpieczenie wierzytelności (art. 96 ust. 1 prawo bankowe). Bankowy tytuł egzekucyjny bank wystawia w sytuacji, gdy zamierza przeprowadzić egzekucję z majątku dłużnika, który przykładowo nie spłaca zaciągniętego kredytu bankowego.

Zgodnie z art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli gdy minął termin jego płatności. W przypadku rat kredytu należy uznać, że poszczególne z nich przedawniają się więc po upływie trzech lat licząc od dnia, w którym dana rata powinna zostać spłacona przez kredytobiorcę zgodnie z zawartą umową kredytową, w związku z czym okres przedawnienia biegnie tu oddzielnie w stosunku do każdej z nich. Jednakże w sytuacji niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo gdy kredyt nie jest spłacany, bank może wypowiedzieć zawartą umowę kredytową. W takim przypadku całość niespłaconego kredytu staje się natychmiast wymagalna.

Po wystawieniu bankowego tytułu egzekucyjnego bank kieruje wniosek o nadanie przez sąd klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Po nadaniu klauzuli wykonalności bank przekazuje bankowy tytuł egzekucyjny z nadaną klauzulą wykonalności do komornika w celu wszczęcia przez niego postępowania egzekucyjnego.

Zgodnie z jednolitymi poglądami prezentowanymi w doktrynie i orzecznictwie, bankowy tytuł egzekucyjny nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej (res iudicata). W związku z powyższym do bankowego tytułu egzekucyjnego nie stosuje się przepisu wskazującego na dziesięcioletni termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu. Bankowy tytuł egzekucyjny nie wywołuje więc skutków prawnych określonych w art. 125 k.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 2003 r., II CKN 363/01). Po wypowiedzeniu umowy kredytowej przedawnienie rat wymagalnych przed wypowiedzeniem umowy będzie liczyło się od ich wymagalności natomiast raty niewymagalne przed wypowiedzeniem a które stały się natychmiast wymagalne po wypowiedzeniu kredytu będą przedawniały się po upływie trzech lat od wypowiedzenia umowy kredytowej.

Wystawienie przez bank bankowego tytułu egzekucyjnego nie przerywa biegu przedawnienia roszczenia (art. 123 § 1 k.c.).

Do przerwania biegu przedawnienia dojdzie jednak w sytuacji, gdy bank wystąpi do sądu z wnioskiem o nadanie mu klauzuli wykonalności na bankowym tytule egzekucyjnym. Jednakże wniosek nie może być skutecznie złożony po upływie terminu przedawnienia roszczenia. Jeśli więc wiosek został złożony przed upływem przedawnienia to w takim przypadku przedawnienie nie biegnie do chwili ukończenia postępowania klauzulowego a od nadania klauzuli wykonalności będzie biec ponownie trzy letni termin przedawnienia (art. 124 k.c. w zw. z art. 123 pkt 1 k.c.). Trzyletni termin przedawnienia roszczenia banku dotyczący np.: zwrotu kredytu bankowego wynika z faktu, iż roszczenia banku są związane z prowadzoną przez bank działalnością gospodarczą (art. 118 k.c.).

Jeśli więc bank, w ciągu kolejnych trzech lat od dnia nadania bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności nie wystąpi z wnioskiem do komornika o wszczęcie egzekucji to dłużnik po bezskutecznym upływie 3 letniego terminu będzie miał prawo zażądać od sądu, aby uchylił klauzulę wykonalności nadaną bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Podstawą prawną żądania będzie art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., który stanowi, że dłużnik może w drodze procesu żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane. Takim zdarzeniem jest przedawnienie roszczenia banku.

Natomiast jeśli bank wystąpi w odpowiednim terminie do komornika z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego to bieg przedawnienia przerwie się i po bezskutecznym zakończeniu postępowania egzekucyjnego będzie liczony od nowa.

Foto dzięki uprzejmości Stuart Miles / freedigitalphotos.net

Zasiedzenie nieruchomości

Zasiedzenie to nabycie prawa własności do nieruchomości na skutek upływu czasu. Do nabycia własności w drodze zasiedzenia, niezbędne jest spełnienie dwóch przesłanek: (1) samoistnego, nieprzerwanego posiadania oraz (2) upływ czasu przewidziany w ustawie.

Sąd wydając postanowienie o zasiedzeniu potwierdza, że na skutek długotrwałego korzystania z nieruchomości przez osobę nieuprawnioną (20 lat lub 30 lat korzystania), dotychczasowy właściciel traci swoje prawo własności a osoba, która długotrwale korzystała z nieruchomości nabywa pełne do niej prawa. Stwierdzenie zasiedzenia przez sąd oznacza, iż długotrwały stan faktyczny niezgodny ze stanem prawnym zostaje przez sąd usunięty. Przepisy kodeksu cywilnego wymagają upływu czasu, od momentu objęcia rzeczy w posiadanie do dnia złożenia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia. W zależności od tego jak osoba żądająca stwierdzenia zasiedzenia nabyła nieruchomość wymagany jest upływ 20 lat dla posiadacza samoistnego w dobrej wierze albo 30 lat przy złej wierze. Dobrą czy złą wiarę ocenia się na moment objęcia nieruchomości w posiadanie. Dobra wiara posiadacza to sytuacja w której posiadacz żył w przekonaniu, iż to on jest właścicielem nieruchomości. W złej wierze jest taka osoba, która na dzień obejmowania nieruchomości wie lub powinna wiedzieć, że nie jest właścicielem. Przykładowo w dobrej wierze będzie osoba, która sądzi, że przysługuje jej prawo własności, np. na podstawie dziedziczenia, w szczególności gdy, będąc spadkobiercą ustawowym, nie wie o istnieniu testamentu, w którym do dziedziczenia powołano inną osobę. Przykładem osoby nabywającej nieruchomość w złej wierze będzie nabywca nieruchomości, który nabył ją na podstawie nieważnej umowy, ponieważ nie została zachowana forma aktu notarialnego.

Dopuszczalne jest także zasiedzenie udziału we współwłasności, w sytuacji, gdy jeden ze współwłaścicieli samodzielnie korzysta z nieruchomości a pozostali współwłaściciele od dłuższego czasu z niej nie korzystają i nie przeszkadzają w samodzielnym korzystaniu osobie użytkującej nieruchomość.

Konieczną przesłanką zasiedzenia udziału w prawie własności jest samoistne posiadanie (art. 336 k.c.). Co oznacza samoistne posiadanie? Samoistne posiadanie oznacza takie zachowanie osoby korzystającej, które wskazuje, iż zachowuje się ona jak faktyczny właściciel nieruchomości. W trakcie postępowania sądowego osoba żądająca stwierdzenia zasiedzenia musi przedstawić dowody na to, że obiektywnie i subiektywnie zachowywała się jak właściciel (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2010 r., III CSK 300/09). W postępowaniu sądowym dotyczącym zasiedzenia współwłasności osoba żądająca orzeczenia zasiedzenia musi więc udowodnić, że pozostali współwłaściciele nie wykonują swych praw do posiadania nieruchomości. Współwłaściciel wykazuje, że korzysta nie tylko ze swojej części, lecz faktycznie wykorzystuje nieruchomość wyłącznie dla siebie i z zamiarem odsunięcia innych współwłaścicieli od korzystania z tej nieruchomości. Taka zmiana korzystania musi też być uzewnętrzniona wobec innych współwłaścicieli (ponoszenie wszelkiego rodzaju wydatków związanych z korzystaniem z nieruchomości, w tym podatku od nieruchomości oraz brak żądania pozostałych współwłaścicieli o zapłatę za okres samodzielnego korzystania oraz o dopuszczenie do korzystania z nieruchomości czy też o dokonanie podziału quo ad usum).

Co należy robić aby uniknąć zasiedzenia? Właściciel nieruchomości musi manifestować swoje prawa wobec nieruchomości, musi zachowywać się jako osoba, która ma pełne prawa do niej. Jeśli umożliwiamy komuś (np.: sąsiadowi) na korzystanie z części nieruchomości należy to korzystanie jakoś usankcjonować, w postaci umowy na nieodpłatne korzystanie lub dwustronnego ustalenia zasad użytkowania i ewentualnie odpłatności za to. Jeśli czynności wobec nieruchomości są dokonywane bez naszej zgody trzeba wyraźnie manifestować swój sprzeciw, w postaci wezwań do przywrócenia do stanu poprzedniego oraz żądania niezakłócania posiadania nieruchomości.

Sąd w postanowieniu o stwierdzeniu zasiedzenia wymienia osobę, która nabyła w ten sposób własność (art. 677 § 1 w związku z art. 610 § 1 k.p.c.). Sąd stwierdza też zasiedzenie w sytuacji, gdy wnioskodawca żądający orzeczenia zasiedzenia utracił posiadanie samoistne na skutek zdarzeń, które nastąpiły po dacie upływu zasiedzenia.

Foto dzięki uprzejmości njaj /freedigitalphotos.net

Mediacja w sprawach gospodarczych

Mediacja w sprawach gospodarczych z roku na rok nabiera co raz większego znaczenia z uwagi na jej efektywność, a także realny wpływ stron na treść ugody, wypracowanej przy pomocy bezstronnego mediatora. Mediacja stanowi alternatywny sposób rozwiązywania sporów i jest prowadzona albo na podstawie umowy o mediację albo postanowienia sądu kierującego strony do mediacji, przy czym niezależnie od charakteru sprawy mediacja jest dobrowolna. Powyższe oznacza, iż sąd kierując strony do postępowania nie może zmusić żadnej ze stron postępowania do tego, by uczestniczyła ona w postępowaniu mediacyjnym. Warto również wskazać, iż sąd może skierować strony do postępowania mediacyjnego, aż do zamknięcia pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę, zaś po zamknięciu tego posiedzenia sąd może skierować strony do mediacji wyłącznie na zgody wniosek stron.

Należy pamiętać, iż postępowanie mediacyjne nie jest jawne, zaś powoływanie się przez strony lub ich pełnomocników na propozycje ugodowe, propozycje wzajemnych ustępstw czy też na inne oświadczenia składane w postępowaniu mediacyjnym jest bezskuteczne i pozostaje bez wpływu na przebieg postępowania przed sądem.

Mediacja co do zasady jest odpłatna. Stanowi o tym art. 183(5) k.p.c., który wskazuje, iż mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu wydatków związanych z przeprowadzeniem mediacji, chyba że wyraził zgodę na prowadzenie mediacji bez wynagrodzenia. Wynagrodzenie i zwrot wydatków obciążają strony. Koszty mediacji w postępowaniu cywilnym reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 listopada 2005 roku w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym. Zgodnie z tym rozporządzeniem w sprawach o prawa majątkowe wynagrodzenie mediatora wynosi 1 % wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 1.000 złotych za całość postępowania mediacyjnego. Natomiast w sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, oraz o prawa niemajątkowe wynagrodzenie mediatora za pierwsze posiedzenie mediacyjne, przeprowadzone w wyznaczonym przez sąd czasie mediacji, wynosi 60 złotych, a za każde następne posiedzenie – 25 złotych. Jednakże jeżeli sąd upoważnił mediatora do zapoznania się z aktami sprawy, wynagrodzenie za całość postępowania podwyższa się o dodatkowe 10%.

Ponadto zwrotowi podlegają udokumentowane i niezbędne wydatki mediatora poniesione w związku z przeprowadzeniem mediacji na pokrycie kosztów:

1) przejazdów – w wysokości i na warunkach określonych w przepisach dotyczących wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej i samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju;

2) zawiadomień stron;

3) zużytych materiałów biurowych;

4) wynajmu pomieszczenia niezbędnego do przeprowadzenia posiedzenia mediacyjnego, w wysokości nieprzekraczającej 50 złotych za jedno posiedzenie.

Nie ulega zatem wątpliwości, iż postępowanie mediacyjne co do zasady jest tańsze i szybsze aniżeli postępowanie sądowe. Co więcej w przypadku zawarcia ugody przed mediatorem, sąd zwraca powodowi ¾ opłaty od pozwu, co również stanowi argument przemawiający za korzystaniem z tej formy rozwiązywania sporów. Warto wskazać, iż ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd ma moc prawną ugody zawartej przed sądem i po nadaniu jej klauzuli wykonalności stanowi tytuł wykonawczy, uprawniający wierzyciela do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

Foto dzięki uprzejmości David Castillo Dominici / freedigitalphotos.net

Subrogacja, czyli wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela

Kodeks cywilny przewiduje dwie sytuacje, w których dochodzi do zmiany wierzyciela: przelew wierzytelności, czyli cesja (art. 509 k.c.) i tzw. subrogacja ustawowa (art. 518 k.c.). Poniżej opisuję zasady regulujące subrogację ustawową.

Wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela polega na tym, że istniejącym stosunku zobowiązaniowym (dłużnik – wierzyciel), osoba trzecia wstępuje w miejsce dotychczasowego wierzyciela, dłużnik zaś zostaje z długu zwolniony, lecz zaciąga nowy dług wobec osoby trzeciej. W miejsce relacji dłużnik – wierzyciel powstaje relacja dłużnik – osoba trzecia (nowy wierzyciel). Następuje więc zmiana wierzyciela a wierzytelność wciąż istnieje wobec dłużnika.

Subrogacja ustawowa, powstaje jedynie w sytuacjach, gdy osoba trzecia spłacając wierzyciela, nabywa wierzytelność do wysokości dokonanej wpłaty. Subrogacja ustawowa (określana też jako podstawienie) dotyczy zasadniczo świadczeń pieniężnych.

Mimo, iż przepisy kodeksu cywilnego nie określają, czy osoba trzecia nabywa tylko spłaconą wierzytelność (kwotę główną), czy również prawa akcesoryjne (np.: hipoteka, zastaw, poręczenie), to w orzecznictwie sądowym przyjmuje się, iż osoba trzecia nabywa spłaconą wierzytelność wraz z przynależnymi do tej wierzytelności prawami akcesoryjnymi.

Jeśli świadczenie pieniężne jest wymagalne, wierzyciel nie może odmówić przyjęcia zapłaty od osoby trzeciej, która chce spłacić dłużnika. Jeśli wierzyciel odmówi przyjęcia zapłaty, to popadnie w zwłokę wierzyciela. Osoba trzecia w takiej sytuacji powinna złożyć przedmiot świadczenia pieniężnego do depozytu sądowego. Natomiast w przypadku wierzytelności niewymagalnych (co do których nie upłynął jeszcze termin płatności) konieczna jest zgoda wierzyciela na przyjęcie zapłaty od osoby trzeciej, która chce wstąpić w miejsce dotychczasowego wierzyciela.

Zgodnie z przepisem art. 518 § 1 k.c. osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty w następujących sytuacjach:

1) jeżeli osoba trzecia płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi (art. 518 § 1 pkt 1 k.c.). W takiej sytuacji znajdują się poręczyciele czy też ustanawiający rzeczowe zabezpieczenie cudzego długu. Sam fakt dokonania zapłaty na rzecz wierzyciela należności dłużnika – za którego osoba trzecia poręczyła, czy też w interesie którego dokonała zabezpieczenia – powoduje nabycie przez tę osobę wierzytelności, względem dłużnika, który wobec pierwszego wierzyciela zostaje zwolniony.

2) jeżeli osobie trzeciej przysługuje prawo, przed którym spłacona wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia. Chodzi tu o sytuacje, gdy ta sama rzecz jest obciążona różnymi prawami rzeczowymi (np.: zastawem), a wykonywanie tych praw może prowadzić do ich kolizji. Jeśli osoba trzecia zabezpieczona zastawem nr 2 zaspokoi wierzyciela, który jest zabezpieczony zastawem nr 1, to osoba trzecia może mieć większe szanse na uzyskanie zaspokojenia z zastawu;

3) jeżeli osoba trzecia działa za zgodą dłużnika, w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod nieważnością wyrażona na piśmie. Zgoda dłużnika powinna być udzielona najpóźniej przy dokonywaniu spłaty wierzytelności przez osobę trzecią. Ten przypadek najczęściej pojawia się, gdy kredytobiorca korzysta z konsolidacji długów w celu uzyskania niższego oprocentowania zadłużenia czy też uzyskania dogodniejszych terminów spłat;

4) jeżeli przewidują to przepisy szczególne. Może to być przypadek tzw. regresu ubezpieczeniowego w ubezpieczeniach majątkowych.

W przypadkach zatem wyżej wymienionych osoba trzecia, spłacając wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty i w tym zakresie, z mocy prawa, wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela i korzysta z tych samych praw, które przysługiwały pierwotnemu wierzycielowi.

Foto dzięki uprzejmości adamr/ freedigitalphotos.net

Umorzenie zaległości podatkowej

Organ podatkowy (naczelnik urzędu skarbowego, prezydent urząd miasta, wójt gminy) ma prawo w określonych w przepisach podatkowych przypadkach wydać decyzję o umorzeniu zaległości podatkowych.

Wszczęcie postępowania w sprawie umorzenia zaległości podatkowej następuje na wniosek podatnika i jest rozpatrywane wyłącznie wtedy, gdy ten podatnik ma zaległość podatkową. We wniosku podatnik ma prawo wnosić nie tylko o umorzenie zaległości podatkowej, ale też mogą wskazywać inne alternatywne żądania: o rozłożenie zaległości podatkowej na raty albo też o odroczenie terminu płatności. Organ podatkowy w decyzji sam wybierze, która z ulg najlepiej spełni swoje zadanie w trudniej finansowo sytuacji podatnika.

We wniosku o umorzenie zaległości podatkowej podatnik musi wskazać dlaczego nie jest w stanie zapłacić zaległości podatkowej. Podatnik musi więc wykazać na czym polega jego “ważny interes” lub uzasadnić, że “interes publiczny” wymaga w jego przypadku zastosowania ulgi podatkowej. Oczywiście w trakcie prowadzonego podstępowania podatkowego organ podatkowy powinien aktywnie weryfikować podane przez podatnika we wniosku o umorzenie zaległości podatkowej argumenty (zob. wyrok NSA z dnia 28 października 2003 r., SA/Bd 1830/03). Na organie ciąży obowiązek ustalenia wszystkich istotnych okoliczności faktycznych, w tym również przesłanek zastosowania ulg w spłacie podatków (art. 122 o.p.).

Przesłankami warunkującymi umorzenie zaległości podatkowych są: ważny interes podatnika oraz interes publiczny. Zgodnie z orzecznictwem ważny interes podatnika występuje wtedy, gdy istnieje taka ,,sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków, podatnik nie jest w stanie zaległości podatkowych uregulować. Będzie to utrata możliwości zarobkowania, utrata losowa majątku”. Nie będzie stanowić wystarczającej podstawy do umorzenia zaległości podatkowych stan zdrowia podatnika w sytuacji, gdy zaległości podatkowe nie wynikają z nagłych losowych okoliczności, lecz powstały na skutek zamierzonego niepłacenia przez podatnika podatku w czasie, gdy miał on dostateczne dochody, aby te należności uiścić.

Natomiast interes publiczny został określony jako ,,sytuacja, gdy zapłata zaległości podatkowej spowoduje konieczność sięgania przez podatnika do środków pomocy państwa, gdyż nie będzie w stanie zaspokajać swoich potrzeb materialnych” (wyrok NSA w Szczecinie z 22 kwietnia 1999 r., sygn. SA/Sz 850/98).

Warto pamiętać, że instytucja umorzenia zaległości podatkowej ma charakter uznaniowy. Stąd też w przypadku, gdy organ podatkowy stwierdzi, że w analizowanej sprawie występuje któraś z przesłanek umożliwiających zastosowanie tej ulgi podatkowej (tj. ważny interes podatnika lub interes publiczny) to mimo istnienia podstaw do umorzenia zaległości podatkowej organ podatkowy w sposób uznaniowy podejmuje decyzję, czy przyznać podatnikowi ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych. Uzasadnienie przyznania bądź odmowy umorzenia zaległości podatkowych zobowiązuje organ podatkowy do przedstawienia całościowych i wyczerpujących ustaleń, co do stanu faktycznego oraz oceny, czy okoliczności sprawy odpowiadają przesłankom zastosowania ulgi. O umorzeniu zaległości podatkowej pisałem także we wpisie: Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej.

Foto dzięki uprzejmości ddpavumba / freedigitralphotos.net

Klauzula wykonalności na wyroku

Niekiedy zdarza się tak, iż pomimo pozytywnego dla wierzyciela rozstrzygnięcia sądu dłużnik dobrowolnie nie wykonuje wyroku i wierzyciel musi podjąć kroki prawne, przymuszające dłużnika do określonego zachowania, zgodnego z treścią wyroku.

Pierwszym krokiem jest nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności, albowiem podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy, czyli w przypadku orzeczeń sądowych jest to orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, opatrzone w klauzulę wykonalności. W tym miejscu zauważyć należy, iż ugoda zawarta przed sądem oraz orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, opatrzone w klauzulę wykonalności również stanowią tytuł wykonawczy, będący postawa wszczęcia egzekucji.

Sądem właściwym do nadania wyrokowi klauzuli wykonalności jest sąd pierwszej instancji, w którym sprawa się toczy, przy czym również sąd drugiej instancji może nadać klauzulę, jednakże tylko do momentu znajdowania się akt sprawy w tym sądzie. Powyższa zasada nie dotyczy jednak Sądu Najwyższego, który w żadnym przypadku nie może nadać klauzuli wykonalności. Klauzule wykonalności na orzeczenie sądowe w niektórych przypadkach może nadać również referendarz sądowy.

Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności sąd powinien rozpoznać niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni od dnia złożenia wniosku. Co do zasady klauzule wykonalności sąd nadaje na wniosek wierzyciela, przy czym nakazowi zapłaty wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym (e-sądzie) sąd nadaje klauzulę wykonalności z urzędu niezwłocznie po jego uprawomocnieniu. Powyższe oznacza, iż w przypadku złożenia pozwu do e-sądu i wydania przez ten sąd nakazu zapłaty, nie musimy składać oddzielnego wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, albowiem czynność ta jest dokonywana przez sąd z urzędu.

Klauzulę umieszcza się na wypisie orzeczenia sądowego, czyniąc jednocześnie wzmiankę o jej wydaniu na oryginale orzeczenia. Od wniosku o nadanie klauzuli wykonalności co do zasady uiszcza się opłatę w kwocie 6 złotych za każdą stronę orzeczenia chyba, że strona składając wniosek o nadanie klauzuli wykonalności załączy odpis prawomocnego orzeczenia wydanego przez sąd. W tym miejscu wskazać należy, iż w niektórych przypadkach (enumeratywnie wymienionych w art. 71 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) opłata od wniosku o nadanie klauzuli wykonalności wynosi 50 złotych.

Foto dzięki uprzejmości Gualberto107 / freedigitalphotos.net

Zabezpieczenie spadku

Zabezpieczenie spadku przeprowadza się w sytuacji, gdy istnieje poważne ryzyko rozporządzenia rzeczami lub prawami pozostałymi po zmarłym. Chodzi tu o obawę spadkobierców lub innych uprawnionych, iż osoba, która bezprawnie włada rzeczami lub bezprawnie dysponuje prawami należącymi do spadku dokona niekorzystnego rozporządzenia tymi rzeczami lub prawami.

Właściwość sądu

Do zabezpieczenia spadku właściwy jest sąd, w którego okręgu znajdują się rzeczy będące w chwili otwarcia spadku we władaniu spadkodawcy. Sąd, który nie jest sądem spadku, zawiadomi o dokonanym zabezpieczeniu sąd spadku. Jeśli rzeczy należące do zmarłego znajdują się w okręgach kilku sądów, do zabezpieczenia spadku właściwe są wszystkie te sądy.

Powody zabezpieczenia

Spadek zabezpiecza się, gdy z jakiejkolwiek przyczyny grozi naruszenie rzeczy lub praw pozostałych po spadkodawcy, zwłaszcza przez usunięcie, uszkodzenie, zniszczenie albo nieusprawiedliwione rozporządzenie. Powyższy katalog zagrożeń w stosunku do rzeczy lub praw należących do spadku jest przykładowy. Zabezpieczenie może by motywowane nie tylko interesem spadkobierców lub innych osób poszukujących ochrony, ale także interesem publicznym (np.: cenne rękopisy pozostawione po zmarłym pisarzu). Zabezpieczenie spadku jest w zasadzie aktualne do czasu objęcia go przez spadkobiercę. Sąd z urzędu uchyla orzeczenie zabezpieczające, gdy ustanie przyczyna dla której zarządzono zabezpieczenie.

Zabezpieczenia spadku dokonuje się na wniosek lub z urzędu. Wniosek o zabezpieczenie może złożyć każdy, kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą. Także uprawionym do złożenia wniosku o zabezpieczenie spadku jest wykonawca testamentu, współwłaściciel rzeczy, współuprawniony co do praw pozostałych po spadkodawcy, wierzyciel mający pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy oraz właściwy urząd skarbowy.

Każda osoba zgłaszająca żądanie o wydanie postanowienia o zabezpieczeniu spadku powinna uprawdopodobnić istnienie podstaw uzasadniających wniosek. Niewykazanie lub nieuprawdopodobnienie przymiotu wnioskodawcy oraz przyczyn zabezpieczenia powoduje oddalenie przez sąd wniosku o zabezpieczenie.

Zabezpieczenia spadku dokonuje się z urzędu, jeżeli sąd poweźmie wiadomość, że spadkobierca jest nieznany, nieobecny lub nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych (jest małoletni lub ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo) i nie ma ustawowego przedstawiciela (nie pozostaje pod władzą rodzicielską, opieką lub kuratelą).

Wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu spadku oraz dokonanie spisu inwentarza sąd zleca komornikowi lub innemu organowi (np. komornikowi skarbowemu), w którego okręgu znajdują się rzeczy podlegające zabezpieczeniu lub wciągnięciu do spisu inwentarza. Postanowienie ulega wykonaniu z chwilą jego wydania. Sąd może jednak wstrzymać jego wykonalność jeżeli zostało zaskarżone. Na postanowienie sądu w sprawie zabezpieczenia spadku przysługuje zażalenie.

Środkami zabezpieczenia są:

-spisanie majątku ruchomego i oddanie go pod dozór,

-złożenie rzeczy lub pieniędzy do depozytu,

-ustanowienie zarządu tymczasowego,

-ustanowienie dozoru nad nieruchomością.

Zastosowanie jednego z tych środków nie wyłącza zastosowania innych, równocześnie lub kolejno. Wyliczenie powyższych środków zabezpieczenia ma charakter przykładowy i obejmuje tak zwane ostateczne środki zabezpieczenia. Sąd, w zależności od rodzaju prawa lub rzeczy, może także stosować inne środki zabezpieczenia, w tym środki tymczasowe mające na celu włącznie zapobieżenie usunięciu lub ukryciu rzeczy przed ich spisaniem. Środki zabezpieczenia, które mają być zastosowane, powinny być określone w sentencji postanowienia o zabezpieczeniu spadku; w razie potrzeby sąd może je zmienić.

Foto dzięki uprzejmości sheelamohan /freedigitalphotos.net