Jednym z zabezpieczeń czynności prawnej może być oświadczenie dłużnika, w którym ten poddaje się w akcie notarialnym dobrowolnej egzekucji do określonej kwoty pieniężnej (art. 777 § 1 pkt 4 i 5 k.p.c.). Z założenia taki akt notarialny zastępuje zasądzający wyrok sądowy, a zatem znacząco przyspiesza wierzycielowi możliwość wszczęcia egzekucji od dłużnika z pominięciem często żmudnego i długotrwałego postępowania rozpoznawczego, w tym dowodowego. Jednakże zwrócić należy uwagę, że tak złożone oświadczenie przez dłużnika może być ryzykowne dla każdej ze stron tego stosunku prawnego.
Ryzyka dla wierzyciela
Wierzyciel powinien szczególną uwagę zwrócić na sposób sformułowania oświadczenia dłużnika. Warto zadbać, by to oświadczenie było maksymalnie szczegółowe, a przede wszystkim, aby opisywało jaki stosunek prawny jest tym oświadczeniem zabezpieczany. Koniecznym jest również podanie, do wysokości jakiej kwoty odpowiedzialność ponosi dłużnik. Określenie zbyt niskiej kwoty może powodować po stronie wierzyciela również uszczerbek majątkowy, który będzie mógł być dochodzony w zwykłym postępowaniu rozpoznawczym. Opisana kwota powinna jasno wynikać z zabezpieczanego stosunku prawnego i nie być od tego stosunku prawnego oderwana.
Wierzyciel powinien także zwrócić uwagę na to, aby móc skorzystać z takiego aktu notarialnego wielokrotnie, a nie jednorazowo oraz aby termin na możliwe skorzystanie z oświadczenia dłużnika był odpowiednio długi również już po zakończeniu stosunku prawnego i aby termin ten dawał wierzycielowi swobodę, jeśli chodzi o dochodzenie swoich praw. Wierzyciel powinien również unikać wpisania dość skomplikowanych obowiązków do aktu notarialnego, które z założenia mogą mieć na celu utrudnienie wierzycielowi dochodzenia należności w uproszczonej formie np. konieczność wzywania dłużnika do zapłaty z podpisem notarialnie poświadczonym w określonym terminie i z określonym terminem na spełnienie świadczenia oraz wysłanie wezwania w określonej w akcie notarialnym formie połączone jeszcze z dołączeniem do sądu kilku egzemplarzy tak poświadczonych wezwań. Procedura dochodzenia należności od dłużnika powinna być maksymalnie prosta, a modelowo powinna zawierać jedynie oświadczenie dłużnika złożone z podpisem notarialnie poświadczonym, iż dłużnik nie wykonał swojego zobowiązania w terminie.
Ryzyka dla dłużnika
Po stronie dłużnika również możemy mieć do czynienia z pewnym ryzykiem, w szczególności bezprawnego wykorzystania przez wierzyciela oświadczenia dłużnika, gdy przykładowo dłużnik spełnił wcześniej swoje świadczenie. W przywołanym przypadku szczególnie należy uważać na składanie oświadczeń na duże kwoty pieniężne, gdyż nieuczciwy wierzyciel może celowo podać sądowi nieprawdziwe okoliczności we wniosku o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu, a dłużnik ze względu na charakterystykę postępowania klauzulowego może mieć znaczące trudności w podjęciu obrony. Takie ochronne działania dłużnika są często możliwe dopiero w momencie, gdy komornik sądowy już wyegzekwuje kwotę pieniężną.
You must be logged in to post a comment.