Subsydiarny akt oskarżenia, czyli możesz sam zostać prokuratorem …

Subsydiarny akt oskarżenia

Każdy pokrzywdzony ma prawo samodzielnie szukać sprawiedliwości, jeśli organy ścigania dwukrotnie nie znajdą podstaw do wszczęcia postępowania przygotowawczego lub też prowadzone postępowanie dwukrotnie umorzą. Subsydiarny akt oskarżenia może być wniesiony przez pokrzywdzonego jedynie po przeprowadzeniu następujących sześciu kroków:

  1. pokrzywdzony zawiadomił prokuraturę o możliwości popełnienia przestępstwa;
  2. prokurator jednak wydał postanowienie o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego;
  3. pokrzywdzony wniósł zażalenie na takie postanowienie prokuratora do sądu;
  4. sąd karny uchylił postanowienie o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego, wskazując jakie okoliczności należy wyjaśnić;
  5. prokurator, po przeprowadzeniu czynności wskazanych przez sąd karny, ponownie wydał postanowienie o umorzeniu postępowania lub odmowie jego wszczęcia;
  6. pokrzywdzony, w terminie miesiąca od doręczenia mu zawiadomienia o postanowieniu prokuratora, może wnieść subsydiarny akt oskarżenia.

Trzeba pamiętać, że termin miesięczny do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia (art. 55 § 1 k.p.k.) liczy się od daty doręczenia pokrzywdzonemu zawiadomienia o postanowieniu prokuratora o ponownym umorzeniu postępowania przygotowawczego lub odmowie jego wszczęcia.

Sam subsydiarny akt oskarżenia musi być sporządzony oraz podpisany przez adwokata lub radcę prawnego (art. 55 § 2 k.p.k.). Chodzi o to, aby profesjonalny prawnik ocenił czy istnieją podstawy do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia oraz aby sama treść pisma nie była nacechowana zbytnim zaangażowaniem emocjonalnym pokrzywdzonego, a także aby subsydiarny akt oskarżenia dotyczył konkretnego czynu zabronionego a nie wszystkich krzywd, jakie kiedykolwiek doznał poszkodowany od sprawcy.

Ponieważ subsydiarny akt oskarżenia musi być sporządzony i podpisany przez profesjonalnego prawnika (adwokat, radca prawny) toteż w czasie, kiedy biegnie termin do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia, pokrzywdzony może złożyć do właściwego sądu wniosek o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia tego aktu oskarżenia.

Warto też pamiętać, że subsydiarny akt oskarżenia musi być odpowiednio opłacony, zgodnie z wymogami określonymi w art. 621 § 1 k.p.k.; zryczałtowana opłata wynosi 300 zł.

W trakcie procesu karnego może okazać się, że trzeba przeprowadzić określone czynności dowodowe. Sąd karny rozpoznając sprawę może z urzędu lub na wniosek pokrzywdzonego – stosując odpowiednio art. 488 § 2 k.p.k. – zlecać Policji przeprowadzenie określonych czynności dowodowych.

Warto też wspomnieć o pewnym negatywnym aspekcie złożenia subsydiarnego aktu oskarżenia. Poszkodowany będzie miał obowiązek poniesienia kosztów procesu, w sytuacji, gdy sąd karny wyda wyrok uniewinniający (art. 640 k.p.k.).

 

Foto dzięki uprzejmości nixxphotography / freedigitalphotos.net