Raportowanie schematów podatkowych

schematy podatkowe

Od 1 stycznia 2019 roku obowiązują przepisy wprowadzające obowiązkowe raportowanie schematów podatkowych. Przepisy te nakładają dodatkowe obowiązki zarówno na podmioty zajmujące się szeroko rozumianym doradztwem podatkowym[1] (promotorzy), jak również na klientów tych podmiotów.

Kto jest zobowiązany do zgłoszenia schematu podatkowego?

Zgodnie z art. 86a Ordynacji podatkowej, promotorem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, w szczególności, lecz nie wyłącznie doradca podatkowy, adwokat, radca prawny, pracownik banku lub innej instytucji finansowej doradzający klientom (podmioty kwalifikowane), a także osoba, która opracowuje, oferuje, udostępnia, wdraża lub zarządza wdrażaniem uzgodnienia. Promotorem może zostać każda osoba wykonująca wskazane powyżej czynności. Promotorem zgodnie z Ordynacją podatkową są wszystkie osoby, które zajmują się tego rodzaju czynnościami niezależnie od innych przepisów regulujących kwestie podmiotów legitymowanych do udzielania doradztwa podatkowego. Każda więc osoba, która faktycznie takie czynności wykonuje jest uznawana za promotora. Obowiązek raportowania schematów podatkowych obejmuje także podmioty, które korzystają ze schematów podatkowych stworzonych przez promotorów (klientów).

Co to jest schemat podatkowy?

Schematem podatkowym jest uzgodnienie, które: 1) spełnia kryterium głównej korzyści oraz posiada ogólną cechę rozpoznawczą opisaną w art. 86a § 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej, albo 2) posiada szczególną cechę rozpoznawczą zgodnie z art. 86a § 1 pkt 13 Ordynacji podatkowej, lub 3) inną szczególną cechę rozpoznawczą opisaną w art. 86a § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej.

Kryterium głównej korzyści uważa się za spełnione, w sytuacji gdy podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej, mógłby zasadnie wybrać inny sposób postępowania, z którym nie wiązałoby się uzyskanie korzyści podatkowej, a korzyść podatkowa jest główną lub jedną z głównych korzyści, którą podmiot spodziewa się osiągnąć w związku z wykonaniem uzgodnienia.

Definicja schematu podatkowego, którego wystąpienie będzie rodziło ustawowy obowiązek poinformowania Szefa Krajowej Administracji Skarbowej jest bardzo szeroka. Raportowanie dotyczy nie tylko schematów, co do których podatnik zdecyduje się na wdrożenie, ale również tych, które są w fazie koncepcyjnej.

Zgodnie z Ordynacją podatkową, schematy krajowe podlegają raportowaniu wówczas, gdy korzystający jest podmiotem kwalifikowanym, tj. jego przychody, koszty lub aktywa w poprzedzającym lub bieżącym roku podatkowym przekraczają 10 mln euro lub schemat dotyczy rzeczy, lub praw o wartości rynkowej powyżej 2,5 mln euro (art. 86a par. 4 Ordynacji podatkowej, wartość ta aktualnie wynosi 10 750 000 złotych), a przy tym:

  1. główną lub jedną z głównych korzyści, którą korzystający spodziewa się osiągnąć w związku ze schematem, jest korzyść podatkowa – rozumiana jako każde obniżenie wysokości zobowiązania podatkowego lub opóźnienie jego powstania i spełniony jest przynajmniej jeden inny warunek z tzw. ogólnej cechy rozpoznawczej; lub
  2. spełnia co najmniej jeden z szeregu różnych innych warunków (bez względu na to, jaka jest główna korzyść ze schematu), m.in.:
    1. ma wpływ na część odroczoną podatku dochodowego lub aktywa, albo rezerwy z tytułu podatku odroczonego, istotny dla jednostki w rozumieniu rachunkowym i wpływ ten przekracza 5 mln zł rocznie;
    1. dotyczy niepobrania podatku u źródła w kwocie powyżej 5 mln zł rocznie, który to podatek byłby pobrany w przypadku niestosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub zwolnienia.

Promotor przekazuje Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informację o schemacie podatkowym w terminie 30 dni od dnia następnego po udostępnieniu schematu podatkowego, od następnego dnia po przygotowaniu do wdrożenia schematu podatkowego lub od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego – w zależności od tego, które z tych zdarzeń nastąpi wcześniej.

Promotor informuje pisemnie korzystającego o numerze schematu podatkowego (NSP) tego schematu podatkowego, załączając potwierdzenie nadania NSP, niezwłocznie po jego otrzymaniu. W przypadku gdy w tym terminie schemat podatkowy nie posiada jeszcze NSP, promotor informuje o tym pisemnie korzystającego oraz przekazuje mu dane, o których mowa w art. 86f Ordynacji podatkowej, dotyczące schematu podatkowego.

Również korzystający zobowiązany jest do przekazania schematu w przypadkach, o których mowa w art. 86c Ordynacji podatkowej.

Treść informacji o schemacie podatkowym określona została w art. 86f Ordynacji podatkowej.

Sankcja za niezgłoszenie schematu podatkowego

Podmioty, które zdecydują się nie raportować schematów podatkowych, a które są zobowiązane do wdrożenia wewnętrznej procedury, mogą podlegać sankcji do 2 mln zł, natomiast promotor, który decyduje się zataić schemat podatkowy może narazić się na karę nawet do 10 mln zł.


[1] Na marginesie wskazujemy, że doradztwem podatkowym, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym mogą zajmować się wyłącznie: 1) osoby fizyczne wpisane na listę doradców podatkowych; 2) adwokaci i radcowie prawni; 3) biegli rewidenci. Trzeba podkreślić, że osoba nieuprawniona, która zawodowo wykonuje czynności doradztwa podatkowego podlega grzywnie do 50 000 zł (art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym).