Skazanie bez rozprawy, czyli uzgodnij karę z prokuratorem

Skazanie bez rozprawy, czyli uzgodnij karę z prokuratorem

Od 1 lipca 2015 roku diametralnie zmieniają się zasady postępowania karnego. Wprowadzona zostaje szerzej zasada kontradyktoryjności, wymagająca dużej aktywności od stron procesu (prokuratora, oskarżonego, obrońcy) a rolę sędziego ograniczającego do oceny przedstawionych przez strony procesu dowodów.

Jedną z instytucji, która umożliwia na aktywne zakończenie sprawy karnej już na samym jej początku jest tzw. „skazanie bez rozprawy” (art. 335 k.p.k.). Przesłankami pozwalającymi na zastosowanie „skazania bez rozprawy” są:

  1. Czyn zabroniony jest kwalifikowany jako występek (niebędący zbrodnią czyn zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc);
  2. Okoliczności czynu i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości;
  3. Postawa oskarżonego wskazuje, że zostaną osiągnięte cele postępowania.

Aby zastosować możliwość „skazania bez rozprawy”, przyznanie się oskarżonego do winy w trakcie postępowania przygotowawczego nie jest warunkiem koniecznym (art. 335 § 2 k.p.k.). Nie jest też konieczne wyrażenie zgody na zastosowanie „skazania bez rozprawy” przez pokrzywdzonego.

Przed rozmową z funkcjonariuszem Policji lub prokuratorem na temat „skazania bez rozprawy” warto sprawdzić, jakie jest zagrożenie karą, aby w trakcie ustalania treści porozumienia, można było ocenić czy propozycja odnośnie surowości kary jest dla oskarżonego korzystna czy też nie. Po ustaleniu treści porozumienia prokurator składa do sądu karnego wniosek o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar. W porozumieniu należy przedstawić: (1) wysokość kary (art. 32 pkt 1-3 k.k.), (2) orzeczenie środków karnych (art. 39 k.k.) oraz warunkowego zawieszenia wykonania kary (art. 69-74 k.k.), a także (3) zasad poniesienia przez oskarżonego kosztów procesu. Wniosek o skazanie bez rozprawy może też zawierać propozycję odstąpienia od wymierzenia kary, jeżeli jednocześnie znajdzie się w nim propozycja orzeczenia środka karnego. Porozumienie musi zawierać konkretne propozycje kar, środków karnych i poniesienia kosztów procesu.

Na każdym etapie postępowania karnego oskarżony może wycofać się z zawartego z prokuratorem porozumienia, lecz takie wycofanie będzie odpowiednio oceniane przez sąd karny (sędzi będzie ustalał jakie są przyczyny cofnięcia zgody przez oskarżonego na „skazanie bez rozprawy”).

Sąd zasadniczo jest związany wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego złożonym przez prokuratora. W wyroku z dnia 26 sierpnia 2004 roku (sygn.. akt WA 20/04) Sąd Najwyższy stwierdził, że sąd orzekający związany jest wnioskiem prokuratora co do wymiaru kary zasadniczej oraz środków karnych, a orzeczenie wydane niezgodnie z takim wnioskiem stanowi obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść orzeczenia.

Warto pamiętać, że zastosowanie „skazania bez rozprawy” oznacza, że sąd wyda wyrok skazujący, uwzględniający uzgodnienia pomiędzy prokuratorem i oskarżonym.

 

Foto dzięki uprzejmości Stuart Miles / freedigitalphotos.net