Uporczywe niewpłacanie podatku

Uporczywe niewpłacanie podatku

Niektórzy przedsiębiorcy twierdzą, że niepłacenie na czas podatków jest najprostszym i najtańszym na rynku kredytem. Jednakże w pakiecie z tym „kredytem” można narazić się na postępowanie karno-skarbowe. Wykroczenie skarbowe, polegające na uporczywym niewpłacaniu podatku (art. 57 kodeksu karno-skarbowego), jest jednym z najczęściej stawianych zarzutów w praktyce karno-skarbowej. Zasadniczo czyn ten popełniany jest w ten sposób, że sprawca składa deklaracje podatkowe, ale nie uiszcza w terminie ujawnionego w tej deklaracji podatku. Osobą, która może popełnić wykroczenie polegające na uporczywym niewpłacaniu podatku, będzie podatnik albo osoba odpowiedzialna za zajmowanie się sprawami gospodarczymi podatnika (art. 9 § 3 kodeksu karno-skarbowego). Osobą odpowiedzialną może też być wspólnik spółki cywilnej, który odpowiada za niewpłacony na czas podatek VAT obliczony od prowadzonej przez spółkę cywilną działalności gospodarczej.

Jednocześnie przepis zawarty w art. 57 kodeksu karno-skarbowego wzbudza najwięcej kontrowersji, ponieważ zawiera niedookreślone słowo – „uporczywy”. Nie każde niewpłacenie podatku będzie podlegało karze grzywny. Niewpłacanie podatku musi mieć charakter uporczywy.

Zdaniem komentatorów musi istnieć pewna powtarzalność zachowania sprawcy polegająca na tym, że kilkakrotnie nie wpłacił podatku w terminie. A więc jednorazowe niewpłacenie podatku w terminie nie powinno prowadzić do odpowiedzialności karno-skarbowej, choć w doktrynie prawa karnego są także w tej materii zdania odmienne. Wydaje się, iż pojęcie uporczywe należy zdefiniować jako stan podlagający na powtarzającym się niepłaceniu podatku w terminie oraz trwałe utrzymywanie się tego stanu niepłacenia podatku. Istotnym elementem jest też negatywny stosunek sprawcy do zapłaty podatku w terminie (umyślność w zamiarze bezpośrednim) – ten element musi być udowodniony przez oskarżyciela publicznego.

Momentem popełnienia czynu jest ostatni dzień na zapłatę podatku (np.: do każdego 25 miesiąca jeśli chodzi o VAT, itp.). Ustalenie tej daty jest bardzo istotne, gdy chcemy sprawdzić czy nie nastąpiło przedawnienie karalności czynu (art. 44 § 4 k.k.s.), a więc czy upłynęło 5 lat (lub 10 lat) od ostatniego dnia, w którym miał być zapłacony podatek. Na przykładzie – jeśli podatnik nie zapłacił podatku VAT za październik 2014 roku (termin płatności – 25 listopada) to karalność tego czynu zasadniczo przedawni się z 26 listopada 2019 roku (lub 26 listopada 2024 roku, gdy przedstawiono zarzuty konkretnej osobie).

Zapłata zaległości podatkowej przed wszczęciem postępowania w sprawie o wykroczenie skarbowe (przed datą wydania postanowienia o wszczęciu dochodzenia) umożliwia zastosowanie przez sąd karny odstąpienia od wymierzenia kary (art. 57 § 2 k.k.s.).

 

Foto dzięki uprzejmości sakhorn38 / freedigitalphotos.net