Ustalenie prawa do spadku u notariusza

Ustalenie prawa do spadku u notariusza

Od pewnego czasu spadkobiercy mogą wybrać sposób potwierdzenia nabycia praw do spadku po śmierci spadkodawcy. Do wyboru jest droga sądowa – wniosek o stwierdzenie nabycia spadku albo skorzystanie z usług notariusza, czyli sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia.

Opiszę w tym wpisie tę drugą możliwość a więc sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza. Aby notariusz mógł przystąpić do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia najpierw musi być spełnionych kilka warunków, m.in.: nie może istnieć konflikt pomiędzy spadkobiercami (np.: kto jest a kto nie jest spadkobiercą); okoliczności sporządzenia testamentu, jeśli takowy istnieje, muszą być bezsporne; zmarły nie może być cudzoziemcem ani też w skład spadku nie może wchodzić nieruchomość położona za granicą oraz wszyscy spadkobiercy muszą się osobiście stawić w kancelarii notarialnej.

Jakie dokumenty należy przygotować do wizyty u notariusza? W zależności od skomplikowania sprawy notariusz może zażądać różnych dokumentów. Zasadniczo notariusz poprosi co najmniej o przedstawienie oryginałów następujących dokumentów: odpisu aktu zgonu spadkodawcy; odpisów aktów urodzenia (i ewentualnie małżeństwa) wszystkich spadkobierców; oryginałów testamentów, jeśli były sporządzone, akty własności nieruchomości, postanowienia o zasiedzeniu nieruchomości, wypisy z rejestru gruntów, itp.

Na początku notariusz sporządza protokół dziedziczenia, który zawiera oświadczenia spadkobierców m.in. dotyczące tego, jakie osoby są spadkobiercami, ile spadkodawca pozostawił testamentów (lub o braku testamentu), potwierdzenie, że nie było wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, nie toczy się postępowanie spadkowe ani też nie został już sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia, potwierdzenie, że w skład spadku nie wchodzi gospodarstwo rolne, potwierdzenie, że spadkodawca w chwili śmierci nie był cudzoziemcem, itp.

Spadkobiercy składają też przed notariuszem oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Następnie, na podstawie sporządzonego protokołu dziedziczenia, notariusz przygotowuje akt poświadczenia dziedziczenia. Akt poświadczenia dziedziczenia jest niezwłocznie rejestrowany przez notariusza w odpowiednim rejestrze. Zarejestrowany notarialny akt poświadczenia ma taką samą moc prawną co prawomocne sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 95j ustawy o notariacie). Postępowanie przed notariuszem charakteryzuje się sprawnością i szybkością przeprowadzenia ustalenia prawa do spadku.

Warto pamiętać, że po zarejestrowaniu przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia powstaje u spadkobierców obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Spadkobiercy mogą skorzystać ze zwolnienia z tego podatku, pod warunkiem, że zgłoszą, na formularzu SD-Z2, nabycie w drodze spadku składników majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Takie zgłoszenie musi być dokonane przez każdego spadkobiercę odrębnie.

 

Foto dzięki uprzejmości Evgeni Dinev / freedigitalphotos.net