Wykreślenie (wykluczenie) ze spółdzielni rzemieślniczej

W sytuacjach wyjątkowych można członka spółdzielni albo wykreślić albo też wykluczyć.

Czym różnią się wykluczenie od wykreślenia

Możliwość wykluczenia członka spółdzielni istnieje jedynie wtedy, gdy dana osoba popełniła czyn sprzeczny z postanowieniami statutu spółdzielni lub dobrymi obyczajami. Taki czyn musi być zawiniony (mówimy o winie umyślnej, rażącym niedbalstwie). Statut spółdzielni musi określać konkretne przypadki, kiedy czyn członka spółdzielni może być przyczyną do wykluczenia go ze spółdzielni. Przykładem może być rażąco nieodpowiednie zachowanie się członka w czasie obrad walnego zgromadzenia.

Członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni.

Wysłuchanie członka spółdzielni

Wykluczenie albo wykreślenie członka spółdzielni jest ostatecznym środkiem stosowanym tylko w wyjątkowych wypadkach. W każdej sytuacji decyzja o wykluczeniu lub wykreśleniu musi być oparta na istnieniu istotnej przyczyny. Przed podjęciem tak doniosłej decyzji organy spółdzielni muszą przeprowadzić odpowiednie postępowanie wyjaśniające. Naruszenie prawa do wysłuchania członka spółdzielni przed podjęciem decyzji o wykluczeniu lub wykreśleniu jest przez sądy powszechne na ogół poczytywane za istotne uchybienie formalne, które stanowi podstawę do uchylenia takiej uchwały rady nadzorczej lub walnego zgromadzenia, bez potrzeby dalszego badania czy wadliwość w postaci niewysłuchania członka miała wpływ na treść podjętej uchwały.

Jak wskazuje praktyka, instytucja wykreślenia albo wykluczenia bywa nadużywana przez spółdzielnie, a czasami służy nawet do pozbywania się wartościowych, ale z jakiegoś powodu niewygodnych członków. Czasem wątkiem prowadzącym do wykluczenia lub wykreślenia członka spółdzielni jest chęć przejęcia majątku spółdzielni.

Kto podejmuje uchwałę o wykluczeniu (wykreśleniu)?

Uchwałę w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka spółdzielni podejmuje, stosownie do postanowień statutu, rada nadzorcza albo walne zgromadzenie. Takiej uchwały nie może podjąć zarząd spółdzielni. Wykluczenia albo wykreślenia dokonuje się w formie zaprotokołowanej uchwały. O podjętej w tym przedmiocie uchwale organ wykluczający albo wykreślający zawiadamia zainteresowanego członka. Uchwałę sporządza się w formie pisemnej; do uchwały powinno być dołączone uzasadnienie.

Brak uzasadnienia uchwały o wykluczeniu (wykreśleniu) członka spółdzielni oznacza, że taka uchwała nie została prawidłowo podjęta.

Konieczne uzasadnienie uchwały

W uzasadnieniu uchwały muszą być wyjaśnione motywy, którymi kierował się organ dokonujący wykluczenia albo wykreślenia. Oznacza to przedstawienie konkretnych i prawdziwych okoliczności będących przyczyną wykluczenia albo wykreślenia i mających istotne znaczenie w rozumieniu postanowień statutu spółdzielni. Uzasadnienie, które zawiera same ogólniki zamiast faktów, nie czyni zadość tym wymaganiom. Powołane w uzasadnieniu fakty powinny zaistnieć przed dokonanym wykluczeniem albo wykreśleniem.

Jaka jest droga odwoławcza od uchwały o wykreśleniu (wykluczeniu)

Jeżeli rada nadzorcza podjęła uchwałę o wykluczeniu albo wykreśleniu, wówczas członek spółdzielni, którego taka uchwała dotyczy, może – według swego swobodnego wyboru – bądź zaskarżyć taką uchwałę wprost do sądu, bądź odwołać się od uchwały do walnego zgromadzenia. Ważne są tutaj terminy w jakich członek spółdzielni może odwołać się od uchwały o wykreśleniu (wykluczeniu).