Zawarcie ugody po złożeniu pozwu – ogólne zasady zwrotu kosztów procesu

Sąd, w każdym etapie postępowania, dąży do ugodowego załatwienia sprawy, w szczególności przez nakłanianie stron do mediacji. Oznacza to, że sąd na każdym posiedzeniu będzie wzywał strony do zawarcia ugody. Jeżeli strony będą chciały rozpocząć rozmowy ugodowe wówczas sprawa może zostać skierowana do mediacji (która jest oddzielnie płatna). Istnieje również możliwość zawarcia ugody bezpośrednio przed sądem (sąd zatwierdza taką ugodę) lub poza sądem.

Jeżeli nie dojdzie do zawarcia ugody wówczas sprawa będzie się toczyła w trybie procesowym (tak jak teraz).

Nie ma konieczności formułować jakichkolwiek żądań w zakresie chęci zawarcia ugody albowiem sąd sam musi pytać strony o możliwość zawarcia ugody. Wówczas jeżeli strony będą chciały rozpocząć rozmowy ugodowe sąd wyznaczy przerwę w celu rozpoczęcia rozmów.

Co do kosztów sądowych to ich zwrot będzie się różnił w zależności od tego, w jaki sposób będzie zawarta ewentualna ugoda, i tak:

1. W przypadku zawarcia ugody przed sądem lub mediatorem, przed rozpoczęciem rozprawy przed sądem pierwszej instancji – opłata sądowa zostanie zwrócona w całości,
2. W przypadku zawarcia ugody przed mediatorem po rozpoczęciu rozprawy – zwrócone zostanie ¾ opłaty,
3. W przypadku zawarcia ugody przed sądem po rozpoczęciu rozprawy – opłata sądowa zostanie zwrócona w połowie,
4. W przypadku zawarcia ugody pozasądowej opłata zostanie zwrócona w połowie, jeżeli powód cofnie pozew przed rozpoczęciem rozprawy. W innych przypadkach opłata sądowa nie zostanie zwrócona. W przypadku cofnięcia pozwu wskutek zawarcia ugody pozasądowej pozwany może żądać zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania (musi złożyć wniosek o zasądzenie). W ugodzie można jednak uzgodnić sposób ponoszenia kosztów (w tym kosztów zastępstwa procesowego).  

Odnośnie kosztów zastępstwa procesowego to zasadniczo nie są one zwracane w przypadku zawarcia ugody, a więc każda ze stron ponosi koszt zaangażowanego prawnika.  Zgodnie bowiem z art. 104 k.p.c. koszty procesu, w którym zawarto ugodę znoszą się wzajemnie, jeżeli strony nie postanowiły inaczej. Oznacza to, że jeżeli strony nie postanowią inaczej to same ponoszą koszty swoich pełnomocników.