Jak korzystać ze wspólnej rzeczy – podział quoad usum

Jak korzystać ze wspólnej rzeczy – podział quoad usum

Najlepiej być jedynym właścicielem rzeczy. To oczywiste; nie trzeba specjalnie liczyć się z innymi osobami przy korzystaniu z własnej rzeczy, można nią rozporządzać w dowolny sposób. Ale częste są sytuacje, gdy jest kilku współwłaścicieli danej rzeczy (nieruchomości, rzeczy ruchomej).

Czy jest więc współwłasność? Współwłasność rzeczy oznacza, że dany przedmiot ma więcej niż jednego właściciela. Udziały we współwłasności są oznaczane w procentach lub ułamkach; natomiast każdy ze współwłaścicieli, niezależnie od tego, jak duży ma udział we współwłasności, ma prawo do współ-korzystania ze wspólnej rzeczy w pełnym zakresie, tak jak właściciel. Jedynym ograniczeniem pełnego korzystania ze wspólnie posiadanej rzeczy jest sposób posiadania i korzystania z rzeczy przez innych współwłaścicieli (art. 206 k.c.).

Czasem granice korzystania jednego współwłaściciela są naruszane przez innego współwłaściciela. Nierzadko dochodzi do sporu pomiędzy współwłaścicielami jak rozporządzać daną rzeczą. Rozwiązaniem takiego stanu rzeczy może być: (i) umowne ustalenie pomiędzy współwłaścicielami zasad korzystania ze wspólnej rzeczy (podział quoad usum) (ii) ustanowienie przez sąd zarządcy rzeczy wspólnej (art. 203 k.c.), (iii) zniesienie przez sąd współwłasności.

W tym wpisie omówię pierwszy ze sposobów rozwiązania konfliktu pomiędzy współwłaścicielami czyli, podział rzeczy quoad usum.

Umownie dokonany podział nieruchomości oznacza, na przykład na piśmie ustalenie, jak każdy ze współwłaścicieli może posiadać rzecz wspólną oraz jak może z niej korzystać. W wyniku zawarcia umowy „quoad usum” rzeczy wspólnej współwłaściciele wobec osób trzecich wciąż pozostają współwłaścicielami oraz współposiadaczami samoistnymi rzeczy wspólnej, jednakże w relacjach „wewnętrznych”, pomiędzy współwłaścicielami określają zasady korzystania ze wspólnie posiadanej rzeczy. Podział rzeczy wspólnej „quoad usum” może polegać na tym, że fizycznie zostaną wydzielone części do wyłącznego korzystania przez poszczególnych współwłaścicieli (np.: niezabudowana działka umownie dzielona jest na kilka części – i te części są oddawane poszczególnym współwłaścicielom do wyłącznego wykorzystania), można też przykładowo określić korzystanie z podziałem na okresy czasowe (np.: samochód jest wykorzystywany przez dwóch współwłaścicieli w ten sposób, że pierwszy z nich korzysta z pojazdu w pierwszej połowie miesiąca a drugi z nich w drugiej części miesiąca).

Umowne ustalenie pomiędzy współwłaścicielami sposobu korzystania z rzeczy wspólnej, przy uwzględnieniu praw wszystkich właścicieli tej rzeczy, może być sposobem na zażegnanie konfliktu pomiędzy współwłaścicielami rzeczy wspólnej.

 

Foto dzięki uprzejmości renjith krishnan / freedigitalphotos.net